Basura iyi gelen yiyecekler
50 yas uzeri yetiskinlerin neredeyse yarisi basur rahatsizligi yasamaktadir. Belirtileri ve neden oldugu rahatsizliklar basurun hangi asamada olduguna gore degismekle birlikte; anuste kanama, anus cevresinde sislikler, tuvalete cikarken zorlanma veya aci nedeniyle cikamama ve anus bolgesinde kasinti en sik gorulen belirtiler arasinda yer almaktadir.
Basurun en cok gorulen nedenleri ise gebelik, obezite, uzun sureler boyunca oturma, kronik sindirim sistemi sorunlari, lif yonunden yetersiz beslenme, kabizlik ve az sivi tuketimidir. Genel olarak et agirlikli beslenme aliskanligimiz, hareketsiz yasantimiz, bol baharatli yemeklerimiz dusunuldugunde basurun ulkemizde buyuk bir sorun oldugunu soylemek pek yanlis olmaz.
Tedavi secenekleri arasinda ise, yine basurun durumuna gore ilac, merhem kullanimi veya ameliyat bulunmaktadir.
Basur agrilarinin siddetlenmesi ve basurun ilerlemesi beslenmemizle yakindan ilgilidir ve buna bagli olarak cok ilerlememis basurun yarattigi sorunlar, dogru yiyecekler ve bol sivi tuketimi ile onemli oranda azaltilabilir.
Basuru Olanlara Tavsiye Edilen Yiyecekler
Asagida, uzmanlarin basur sorunu olanlara tavsiye ettigi bazi gidalar yer aliyor. Bu gidalari beslenmenize ekleyerek sindirimi kolaylastirabilir, kabizligi onleyebilir ve basur belirtilerini kontrol altinda tutabilirsiniz. Yogurt ve Kefir: Yogurt ve kefir, bagirsaklarda bulunan ve gidalarin sindirimi sirasinda kullanilan iyi bakterilere (probiyotikler) destek oldugu icin basuru olanlara onerilen yiyecekler arasinda ilk siralarda yer almaktadir. Bagirsaklardaki “iyi” bakteriler arttiginda midede tam olarak sindirilmeden bagirsaklara gelen gidalarin parcalanmasi kolaylasir ve kabizlik ihtimali azalir.
Meyve ve Sebzeler: Kabizken tuvalete ciktiginizda (veya cikmaya calistiginizda) zorlanmaya bagli olarak damarlar normalden fazla baskiya maruz kalir, bu nedenle basur agrilari siddetlenebilir ve kanama gorulebilir. Taze meyve ve sebzeler bagisiklik sistemini guclendirirken, lifli (posali) yapilari ile sindirim sistemine destek olarak kabizligi onlerler.
Gidalardaki lif, bagirsaklari hareketlendirir, diskiyi yumusatir ve zorlamaya gerek kalmadan vucuttan atilmasina yardimci olur. Lif acisindan zengin meyve ve sebzeler arasinda ilk siralarda elma, armut, avokado, enginar, bezelye, brokoli, koyu yesil yaprakli sebzeler ve fasulye gelmektedir.
Tahillar: Kepekli tahillar, zengin besin degerleri disinda lif ve protein icerikleri ile sindirimi kolaylastirarak basurun neden oldugu sorunlarin azaltilmasina yardimci olarak kullanilabilir. Saglikli bir sindirim sistemi ve duzenli olarak tuvalete cikmak icin uzmanlarin onerdigi gunluk tuketilmesi gereken lif miktari yaklasik 20-35 gramdir.
Lif bakimindan zengin yulaf ezmesi, kahverengi pirinc, kepek ekmegi, tam bugday ekmegi veya atistirmalik olarak lif yagsiz patlamis misir tuketebilirsiniz.

Sivilar: Basur belirtilerinden ve olusumundan korunmak icin bol miktarda sivi tuketmelisiniz. Su disinda sindirimi kolaylastiran bitkisel caylar, lif iceren sebze ve meyve sulari icebilirsiniz.
Basuru Olanlarin Tuketmemesi Gereken Gidalar
Bazi gidalar basur belirtilerini siddetlendirip agrilara ve kanamalara neden olabilir. Kahve, cay ve diger kafein iceren icecekler (kola, yesil cay gibi) basuru tetikleyen icecekler arasinda ilk siralarda gosterilmektedir. Kafein, vucudun susuz kalmasina neden olur. Ayrica mushil etkisi yaratarak sindirim sisteminin uyarilmasina ve tuvalete cikma duzeninin bozulmasina yol acabilir.
Kahve, belki baslarda tuvalete cikmayi kolaylastirdigi gibi bir izlenim yaratabilir ancak fazla tuketildiginde bagirsaklardaki siviyi azalttigi icin kabizliga neden olur. Alkol tuketimi de hemoroid ile baglantili sorunlari, vucuttaki suyu azaltip iltihaplanmanin artmasina neden oldugu icin siddetlendirmektedir.
Kirmizibiber, pul biber, karabiber gibi baharatlar ve hardal gibi aci soslar bagirsaklardan yari sindirilmis olarak gectiginden basur kanamalarini arttirabilir.
Kek, corek, kurabiye, gazli icecekler, dondurma gibi sekerli gidalardan kacinin. Bu tip rafine seker iceren besinler kabizliga yol acarak bagirsak hareketlerini yavaslatir ve basur belirtilerini siddetlendirebilir.
Basuru olanlarin kontrol altinda tutmasi gereken bir diger noktada tuz tuketimidir. Patates kizartmasi, patates cipsi, tuzlu krakerler, hazir yemekler, sarkuteri urunleri, konserve corba, tuzlu findik, ay cekirdegi gibi yuksek miktarda sodyum iceren gidalar kan basincini yukselterek basura neden olan damarlarin sismesine yol acabilir. sisen rektal damarlar tuvalete cikmayi zorlastirir ve basur kanamalarini arttirabilir.
Doymus yaglar, tuketilen gidalarin bagirsaklarda sertlesmesine, dolayisiyla kabizliga neden oldugundan tuketilmeleri (sadece basuru olanlara degil saglikli kisilere de) onerilmemektedir.
Hazir sosis, salam, sosis, sucuk, margarin, fast food urunleri doymus yag icerir ve sindirimi zorlastirir. Bu tip yaglar yerine yag kaynagi olarak zeytinyagi, keten tohumu yagi gibi saglikli alternatifleri diyetinize ekleyebilirsiniz.
Basur ve Beslenme Sonuc olarak basurun tedavisi dengeli ve dikkatli bir beslenme programi ile yakindan ilgilidir. Tukettiginiz gidalara gore basur agrilarini gunluk hayatinizi etkilemeyecek, tuvalete cikmayi zorlastirmayacak seviyeye indirebilir ve basura bagli kanamalari durdurabilirsiniz. Diger yandan beslenmenize ozen gostermezseniz her tuvalete ciktiginizda agrili bir surec sizi bekliyor olacaktir.
Basur belirtilerini hafifletmek icin onerilen gidalar genel olarak saglikli beslenme icin tavsiye edilen gidalarla aynidir. Uzmanlarin onerdigi besinler basura bagli belirtileri hafifletmekle birlikte genel sagliginizi da gelistirmenize de yardimci olacaktir.
Ancak basurun tedavisi icin sadece beslenme seklinizi degistirmenin yeterli olmadigini unutmadan ilerleyen basur tedavisi icin doktora gorunmeli ve uzman kontrolunde bir tedavi programi olusturulmasini saglamalisiniz.
Basur icin Ne Zaman Doktora Gitmeli? Asagidaki durumlarda profesyonel tedavi yontemleri icin doktora gitmeniz gerekebilir. Evde uygulanan tedaviye ragmen 1 haftadan uzun suren agrilarda Agri ve sislik siddetleniyorsa Evde tedavi yontemleri ile (topikal merhemler) sisen damarlar 4-7 gun arasinda normale donmuyorsa Rektal kanamalarda gorulen kan rengi degistiyse (koyu kirmizi veya parlak kirmizi gibi) Diski renginde degisiklik varsa (koyu kahverengi, bordo veya siyahsa) Yaygin olarak gorulen basur belirtileri bazi ciddi hastaliklarin (kolon kanseri ve rektal kanser gibi) belirtileri ile benzerdir. Asagidaki belirtileri yasiyorsaniz vakit kaybetmeden bir doktora gorunmeniz onerilmektedir.
Tuvalete cikmayla ilgili olmayan rektal kanama yasiyorsaniz
Diski normalden daha ince (ornegin bir kalemden daha genis olmayan sekilde) geliyorsa
Midenizde sislikle birlikte ishalseniz ancak yine de tuvalete cikmakta zorluk cekiyorsaniz
Diski siyah renkteyse
Anus bolgesinde hassas olmayan sislik veya sislikler varsa
Basur Belirtilerini Hafifletmek icin Diger oneriler
Banyo: Agri, kasinti ve basurun neden oldugu rahatsizligin arttigi anlarda ilik suyla alinan dus rektal
damalari rahatlatarak basur belirtilerini hafifletmeye yardimci olabilir.
Merhemler: ilerlemis basur icin doktorunuzdan receteli merhem onerisi alabilirsiniz. Hafif ve orta dereceli basur icinse bir eczaciya danisabilirsiniz. Bu merhemler basura bagli kasintiyi azaltir.
Hareket: Oturarak calisiyorsaniz her yarim saatte bir ayaga kalkarak bir kac adim atin ve kan dolasimini arttiracak hareketler yapin. Otururken agri yasiyorsaniz basur hastalari icin ozel olarak uretilen ve damalar uzerindeki basinci azaltan yuvarlak oturaklardan kullanabilirsiniz. Oturagi calistiginiz ortamda kullanmak istemiyorsaniz en azinda evde kullanabilirsiniz.
Soguk Kompres: Bir torbaya buz doldurun ve 15 dakikadan fazla olmamak uzere bolgeye soguk kompres yapin. Soguk kompres sisligin inmesine ve agrilarin hafiflemesine yardimci olacaktir.
Ameliyat: Tukettiginiz gidalar basur belirtilerini azaltabilir ancak asil sorunun tedavisini saglamaz. Bu nedenle doktora gitmekten cekinmeyin, sonuc olarak bu sorun sadece size ozgu degil ve milyonlarca insanla ayni rahatsizligi yasiyorsunuz.
ilerlemis ve gunluk hayati etkileyen basur icin ameliyat secenegini dusunebilirsiniz. Basur ameliyati diger cerrahi operasyonlara nazaran basit bir operasyondur. Dahili basurda problemli damarlara olan kan akisi durdurularak bu damarlarin kendi kendine ortadan kalkmasi saglanir.
Dis basurda ise kanama gorulen damarlara kimyasal bir solusyon enjekte edilerek sislik alinir ve damar boyutunda onemli oranda kuculme saglanir. ilerlemis dis basurda bir diger secenek ise damarlarin tamamen alindigi cerrahi (hemoroidektomi) operasyondur.